Mimari

Kurşunlu Camii; gri renkli kesme taştan yapılmış kare planlı bir yapıdır. Yüksek cephe duvarları kıble yönü hariç üç cephede kalkık kemerlerle desteklenmiştir Bu kemerler dıştan görülmez. Kıblesinde ise dışta yükselen İki büyük payanda vardır. Pencereler üç sıralıdır; doğu ve batı cephelerinde altta üç büyük, ortada üç küçük dikdörtgen formlu; üstle de sivri kemerli üç küçük pencere bulunur. Kıble tarafında; altta iki büyük, yukarı doğru üç büyük sivri kemerli pencere ve üstte de tek küçük sivri kemerli ve onun iki yanında yuvarlak pencereler vardır. Köşeleri küçük desteklerle düzenlenmiş kubbe kasnağında da sivri kemerli, on küçük pencere vardır. Bütün pencereler renkli camlarla süslüdür, mihrabın üzerindekiler ise  camiye zengin bir hava katmaktadırlar.

Caminin içerisinde yine üç yöne doğru uzayan taştan yapılmış yüksekçe bir mahfel vardır. Buraya binanın sol köşesindeki merdivenlerle çıkılmaktadır. Bu merdivenlerin simetriğinde de kesme taştan yapılmış çok sade bir tarzda minare yer alır. Giriş kapsının içinde hemen yanında bir kaç basamaklı merdivenle çıkılan bir de müezzin mahfeli bulunmaktadır.

Kurşunlu Camii'nin beyaz mermerden yapılmış mihrap ve minberi oldukça mütevazi çizgiler taşır. Mihrab istalaktitli olup, tacında bir sıra rumi motif dolaşır. Caminin giriş kapısı ise çok nefis tarzda işlenmiş mukarnaslarla süslüdür. Bina kitabesi de burada yer almaktadır. Ahşap kapı kanatları çok kollu yıldız motifleriyle işlenmiştir. Doğu duvarına sırtını dayamış bulunan mermer vaaz kürsüsü klasik olmaktan çok, Rokoko özelliği taşımaktadır.

Klasik Osmanlı cami mimari elemanlarının başarı ile kullanıldığı Kurşunlu Cami, kalem nakışları ve süslemeleri yönünden Kayseri camileri içinde benzeri görülmeyen bir güzelliğe sahiptir. Sade kompozisyonların kullanıldığı renkli tezyinat caminin ana kubbesi ve son cemaat yeri kubbelerinde kendisini göstermektedirir. Şadırvan kubbesinde de süslemeler vardır.

Ana kubbenin ortasında "Halim" 1360 (M.1941) imzalı celi sülüsle yazılmış bir göbek yazısı vardır. Bu yazı Cuma suresinin 9. ayetidir ve siyah zemine oksit sarıyla yazılmıştır.  Türkçe anlamı şudur:

“Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağnldığı(nız) zaman, Allah'ı anmağa koşun, alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır."

Kubbe göbeğinden eteklere doğru on iki dilime ayrılmış olarak inen dendanlar aşağıda diğer dendanlarla karşılanır. Rumi ve hatayilerin kullanıldığı bu zarif kompozisyonlar lacivert-mavi, koyu kırmızı, beyaz, yeşil renklerde boyanmıştır. Bütün motiflerin tahrir rengi ise siyahtır. Camide ana kubbeden başka nakışlı kısım bulunmamaktadır.

Caminin son cemaat mahalli beş adet küçük kubbe ile örtülmüştür. Ortadaki daha küçük çaplı ve yüksekçedir. Bu kubbeleri altı mermer sütun üzerinde sivri kemerler taşımaktadır. Sütun başlıkları baklava dilimli olan bu mekânda orta kubbe hariç diğerleri aynı desenlerle süslüdür. Son cemaat mahallinin bundan sonrası da yirmi dört sütunundan sonrası da yirmi dört sütunun taşıdığı meyilli çatıyla örtülü kısımdır ve bu sistem 16. yüzyılda oldukça yaygın oarak kullanılmıştır.

Meyilli revaklı bölümden avluya bir kaç basamakla inilir. Avlu içerisinde giriş kapısı ekseninde kubbeli, sekiz sütunlu bir de şadırvan vardır. Bunun da iç kubbesi kalem işi nakışlarla süslenmiştir.