| |
Dönemin uluslararası ticaret merkezi: Karum |
|
 |
Karum, Kültepe höyüğünün Aşağı Şehir denilen, yerli ve yabancı tüccarların bir arada yaşadığı ve ticari faaliyetlerde bulunduğu kesimdir. |
|
|
|
 |
|
|
|
Eski Babil kültürünün temsilcileri olarak Asurlu tüccarlar Kaniş’e geldiklerinde, yaklaşık 2.5 km çapındaki Aşağı Şehir’e/ yerleşmişlerdi. Aşağı Şehir de, Kaniş gibi bir surla çevriliydi. M.Ö. 3. binin sonuna doğru kurulmuş olan Karum’da, sonuncusu iki safhalı olan, dört yapı katı vardır (IV-Ia-b). Kültepe’de bulunmuş olan ve Akkadçanın eski Assur lehçesi ile yazılmış olan 20 bini aşkın tabletin büyük çoğunluğu II. katta, daha azı da Ib katında keşfedilmiştir.
III-IV. yapı katlarında yazılı belge yoktur. IV. kat ana toprak üzerine kurulmuştur. Küçük kerpiç yapılarda elde yapılmış monokrom ve polikrom seramiğin yanında, daha az sayıda, çarkta yapılmış Hitit seramiğinin ilk örnekleri bulunmuştur. III. katta çark işi seramik, elde yapılmış polikrom seramikten daha fazladır. Bu iki kat M.Ö. 3. binin sonu ile II’nin kuruluşu arasına (M.Ö. 2050/2000-1950) tarihlenir. |
|
|
|
|
|
|
|
Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nda Kültepe
Assur Ticaret Kolonileri çağını, II ve Ib şehirleri temsil eder. Yazılı belgelere ve arkeolojik buluntulara göre II kat M.Ö. 1950-1840; Ib ise M.Ö. 1810-1740 arasına tarihlenir. İki kat arasında yaklaşık 30 yıllık bir ara vardır.
Şehir planı
Assur Ticaret Kolonileri çağını II ve Ib-a şehirleri temsil eder. Bu şehirler çoğu taş döşeli sokak ve meydanlarla birbirlerinden ayrılmış mahallelerden oluşmuştur. Üzerleri taşla kapalı, kullanılmış su kanalları sokak döşeme taşlarının altında yer almaktadır. Ayrı dilleri konuşan, ayrı kültürlere sahip yabancılar ve yerli halk, bu mahallelerde yan yana yaşamışlardır. Taş temelli, kerpiç duvarları ağaç kalaslarla takviye edilmiş 2-4-6 odalı ve çoğu iki katlı binalar, yerli yapı tekniğine göre çok sık olarak inşa edilmişlerdir. II. kat binalarının çoğu: 1- oturma odası-mutfak-kiler; 2- depo ve arşiv odası olmak üzere iki bölüme ayrılır. | |
|
|
|
|
|
|
II. katın enkazı üstüne Ib şehri kurulmuştur. II. katın planına uygun olarak kurulan bu şehir, esaslı bir değişiklik göstermeksizin, II. katın yapı özelliklerini devam ettirmiştir. Bu dönemde Assur’la ticaret ilişkileri zayıflamış ve iç ticaret ağırlık kazanmış olmasına rağmen, Kültepe zenginliğinden bir şey kaybetmemiş ve Kaniş Krallığı’nın kudretli merkezi olarak varlığını sürdürmüştür.
Ib’nin yangın enkazı üstüne Ia katı kurulmuştur. Kültepe bu dönemde önemini yitirmiş, yazılı belgeler ortadan kalkmış, ticaret bağları kopmuştur. Küçülen şehirde yeni yapılan binaların yanında Ib binalarının bir bölümü de tamir edilerek yeniden kullanılmışlardır. Bu kısa ömürlü kattan sonra Kaniş Karum’u Geç Roma zamanına kadar bir daha iskan alanı olarak seçilmemiş, terk edilmiştir. Bu iki yapı katı döneminde Karum kuvvetli bir surla çevrili müstahkem bir şehirdir. |
|
|
|
BU KONU HAKKINDA YORUMLAR |
|
|
|
|
|
|
